Retencja wody
Retencja wody – co to jest?
Według ONZ do roku 2050 przynajmniej co czwarta osoba na świecie może żyć w kraju, w którym odczuwany będzie chroniczny niedobór czystej wody lub występować będą powtarzające się cykle jej niedoboru. Jedynym sposobem, by uniknąć tej przykrej wizji, jest efektywne oszczędzanie wody, czyli retencja wody.
Jak to zrobić? Najlepiej zacząć od swojego gospodarstwa domowego, nawet jeśli jest jednoosobowe. Być może wyda ci się to kroplą w morzu potrzeb, ale zawsze trzeba wykonać ten pierwszy krok. Woda nieustannie krąży w przyrodzie i jest niezbędna dla rozwoju gospodarki. Nie można jej niczym zastąpić, a zmieniający się klimat zagraża jej zasobom, zwiększając ryzyko intensywnych zjawisk pogodowych i utrudniając naturalną retencję. Dlatego o wodę powinniśmy dbać w każdy możliwy sposób: poprzez przywracanie naturalnego potencjału zatrzymywania wody w przyrodzie, zmianę indywidualnych nawyków czy inwestycje w małą i dużą retencję.
Chcesz żyć ekologicznie i oszczędzać wodę? Zacznij od kilku zmian w swoim życiu i domu. Oto one:
Szybki prysznic zamiast długiej kąpieli
Podczas jednorazowej kąpieli zużywasz nawet 170 litrów wody! Tymczasem 4-minutowy prysznic to jedynie 40 litrów. W perspektywie roku, różnica jest jeszcze lepiej zauważalna To naprawdę duża różnica, szczególnie zauważalna – prysznic zamiast kąpieli pozwala zaoszczędzić ok. 50 tys. litrów rocznie.
Sprawne instalacje
Kapiący ran, cieknąca spłuczka czy nieszczelna rura…Nie odkładaj nich naprawy w nieskończoność. Zreperuj usterkę jak najszybciej. Cieknąca spłuczka to nawet 9 litrów wody na godzinę, a zatem 78 900 litrów uciekającej wody na rok.
Zakręcony kran
Oszczędzaj wodę podczas mycia zębów. Przyjmijmy, że szczotkujesz zęby przepisowe 2 minuty (rano i wieczorem) przy odkręconym kranie. W ten sposób marnujesz 16 litrów czystej wody pitnej. Wodę do płukania wystarczy nalać do kubeczka.
Nowoczesne baterie
Jeśli zamontujesz jednouchwytowe, termostatyczne lub bezdotykowe baterie kuchenne i łazienkowe, możesz zaoszczędzić nawet do 40% wody. Wynika to ze skróconego czasu potrzebnego na wyregulowanie wielkości strumienia i temperatury wody.
Spłuczka z podwójnym systemem spłukiwania
Tradycyjna spłuczka kompaktowa uwalnia jednorazowo przy spłukiwaniu 9 litrów wody. W modelu z podwójnym systemem spłukiwania możesz zużyć 3 lub 6 litrów wody.
Zmywarka do naczyń
Obliczono, że podczas zmywania ręcznego zużywamy nawet 30% więcej wody w porównaniu do zmywarki. Wybierz zmywarkę, który posiada program EKO – nieco dłuższy, ale z mniejszym poborem wody w trakcie jednego cyklu. Zmywarkę (oraz pralkę) uruchamiaj dopiero wtedy, kiedy są pełne.
Podlewanie i deszczówka
Trawnik i rośliny ogrodowe najlepiej podlewać wcześnie rano, ponieważ popołudniowe słońce wzmaga parowanie wody, która często nie zdąży dotrzeć do korzeni. Warto w tym celu wykorzystać uzbieraną deszczówkę. Ziemię dookoła roślin przysyp korą drzewną, która na dłużej zatrzyma wilgoć w ziemi.
Po co nam retencja wody?
Wszyscy potrzebujemy wody. Są regiony, w których już dziś okresowo zaczyna jej brakować. Do tej sytuacji przyczyniają się zmiany klimatyczne. W związku z tym powinniśmy nauczyć się, jak efektywnie wykorzystywać wodę i zatrzymywać ją w naszym otoczeniu.
Zasoby wodne każdego regionu podlegają ciągłemu procesowi obiegu wody. To tzw. mały cykl hydrologiczny obejmujący cykliczne parowanie i opady. Na przebieg tego procesu wpływają warunki środowiskowe i klimatyczne, takie jak ilość i intensywność opadów, temperatura, ukształtowanie terenu, rodzaje gleby, czy nawet typ roślinności. Na dostępną ilość wody wpływamy także my – ludzie, przekształcając otaczający nas krajobraz i wykorzystując wodę do swoich celów. Jednak tym, co obecnie najmocniej wpływa na zmianę sytuacji wodnej i sprawia, że nasze podejście do gospodarowania zasobami wodnymi wymaga korekty, jest zmieniający się klimat. Z roku na rok opady stają się coraz rzadsze, prowadząc do cyklicznych niedoborów wody i suszy. Na suszę letnią wpływ ma także susza zimowa powodowana mrozami oraz systematycznie zmniejszająca się pokrywa śnieżna. W okresach opadów deszcze są coraz bardziej intensywne, co prowadzi do lokalnych podtopień i powodzi.
Natura wykształciła wiele sposobów na regulowanie poziomu wody i jej retencję, czyli zatrzymywanie w miejscu opadów. Funkcję retencyjną pełnią jeziora, mokradła, czy bagna, ale także lasy i dzikie łąki, których rośliny wiążą wodę w glebie. Mechanizm jest prosty. Po okresie nasilonych opadów, woda zamiast spływać po powierzchni ziemi wprost do rzek i dalej do morza, zostaje zatrzymana w zbiorniku retencyjnym. Kiedy deszcze ustają lub kończy się okres roztopów, zgromadzona woda nawadnia okoliczne rośliny i pola uprawne i odbudowuje zasoby wód gruntowych i głębinowych.
W obliczu zmian klimatu naturalna retencja wody to jednak za mało.
Retencja wody – czyli jak dbać o wodę?
Zalesianie – Lasy mają zdolność magazynowania wody opadowej, przez co pełnią funkcję naturalnych zbiorników retencyjnych. Jeden hektar lasu liściastego jest w stanie zatrzymać około 50m3 wody, co w okresie intensywnych opadów ma szczególne znaczenie w górach. Górskie lasy zatrzymują około 40-50 proc. wody opadowej, a pozbawiony drzew stok jedynie 10–25 proc. Reszta spływa od razu do strumieni i rzek, co może prowadzić do wezbrań i nagłych powodzi.
Mała retencja wody, czyli ochrona zasobów wodnych w naszym najbliższym otoczeniu – Do najprostszych sposobów na małą retencję należy gromadzenie deszczówki, budowanie stawów i oczek wodnych. W okresach suszy zgromadzona w takich zbiornikach woda może służyć do podlewania roślin. Ale zatrzymywać wodę w swoim najbliższym otoczeniu można także sadząc drzewa, zamieniając trawniki w kwietne łąki, rekultywując małe, lokalne rzeki, strumienie i potoki, oraz chroniąc tereny podmokłe, które również stanowią rezerwuar wody.
Sztuczne zbiorniki retencyjne – Zadaniem jest magazynowanie wody w okresach jej nadmiaru i umożliwienie wykorzystania w czasie jej niedoboru. Za najstarszy sztuczny zbiornik wodny w Polsce uchodzi Jezioro Zygmunta Augusta znajdujące się na skraju Puszczy Knyszyńskiej w województwie Podlaskim. Zbiornik powstał w XVI wieku i do dziś służy do hodowli ryb. W całej Polsce istnieje ponad 100 dużych sztucznych zbiorników wodnych, z których największym jest podkarpackie Jezioro Solińskie o powierzchni 472 km2.