Sztuczne zbiorniki wodne w Polsce

W Polsce istnieje ponad 4 tys. sztucznych zbiorników wodnych, pełniących różne funkcje – od typowo rekreacyjnych, po retencyjne. Część z nich tak mocno wrosła w swoje otoczenie, że można zapomnieć, iż utworzył je człowiek.

Jezioro Solińskie

Największy zbiornik retencyjny w Polsce to Jezioro Solińskie. Jego powierzchnia to aż 22 km kwadratowe! Pomimo, iż jego dwie najważniejsze funkcje to retencyjna i hydroenergetyczna, pełni rolę ważnego punktu turystycznego mapy Podkarpacia. Jergo historia jest ciekawa – pierwszy projekt zagospodarowania rzeki San poprzez budowę zapory wodnej został opracowany już w 1921 roku, jednak do wznowienia prac powrócono dopiero po II wojnie światowej. Nowa koncepcja powstała w 1955 roku, a funkcjonującą już zaporę oddano do użytku w 1968 roku. Przy budowie pracowało ponad 2000 osób. Podczas napełniania zbiornika zatopione zostały wsie Solina, Teleśnica, Sanna, Horodek, Sokole, Chrewt i duża część Wołkowyi. Do dziś na dnie zbiornika, który ma głębokość 60 metrów, zachowały się pozostałości wsi Solina. Zbiornik pełni ważną rolę retencji wody w Polsce.

Jezioro Żywieckie

Jezioro Żywieckie, czyli zalew wodny na rzece Sole koło Żywca, jest o połowę mniejsze od Jeziora Solińskiego. Jego głębokość to ponad 26 metrów, a powierzchnia 10 km kwadratowych. Budowa zbiornika rozpoczęła się w 1959r. Oficjalnie został on oddany do użytku 12 listopada 1967r. Utworzenie Jeziora Żywieckiego  spowodowało zalanie kilku okolicznych wsi, m.in. Zarzecza, Tresnej, Zadziela oraz Starego Żywca-jednej z dzielnic miasta Żywca. Łącznie przesiedlonych zostało 4 tys. osób, zamieszkujących obszar 1130 ha, na którym znajdowało się 1275 budynków, w tym 635 gospodarstw rolnych. Obecnie zbiornik wykorzystywany jest w celach turystycznych. Możemy tu spotkać miłośników żeglarstwa, sportów wodnych takich jak windsurfing i kitesurfing oraz wędkarzy. Wykorzystywany jest również do produkcji energii elektrycznej (znajduje się tu elektrownia, wykorzystująca naturalny przepływ Jeziora Żywieckiego o mocy 21 MW). Zbiornik pełni także funkcję przeciwpowodziową i pomaga w regulowaniu dopływów górnej Wisły. Jezioro Żywieckie wraz ze zbiornikiem i zaporą w Porąbce oraz zbiornikiem wyrównawczym w Czańcu był przykładem pierwszego kompleksowego budownictwa wodnego w Polsce.

Jezioro Zygmunta Augusta  

Najstarszy sztuczny zbiornik wodny w Polsce i jeden z najstarszych w Europie to Jezioro Zygmunta Augusta, zwane tez Jeziorem Czechowskim. Znajduje się na Podlasiu na skraju Puszczy Knyszyńskiej, obok wsi Czechowizna. Jest to niewielki sztuczny zbiornik wodny, o którym wiadomo, że został wybudowany przed rokiem 1559 przez spiętrzenie rzeki Nereśl. Obecnie znajduje się w rękach prywatnych i pełni już wyłącznie funkcją hodowlaną. W jeziorze prowadzona jest hodowla karpia i obowiązuje w nim zakaz kąpieli.

Jezioro Goczałkowickie

To największy w województwie śląskim zbiornik zaporowy na Wiśle. Utworzony został w 1956 roku i do dzisiaj pełni funkcję zbiornika retencyjnego zaopatrującego w wodę część Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i mieszkańców Katowic. W jego wodach rozwinęła się również gospodarka rybacka, a okolice zbiornika są miejscem lęgowym wielu gatunków ptaków. Obszar ten jest objęty zakazem wstępu – dla turystów dostępna jest jedynie korona zapory łącząca Goczałkowice-Zdrój z Zabrzegiem, dzięki czemu okolica zbiornika Goczałkowickiego stała się popularnym miejscem rekreacyjnym.